«تنگه ابوقریب» نه‌تنها بهترین فیلم کارنامه کارگردانی بهرام توکلی است که یکی از درخشان‌ترین فیلم‌های دفاع مقدس هم است. «تنگه ابوقریب» که هیچ غرابتی با ملودرام‌های روشنفکرانه و خلوت و ساکن قبلی کارگردانش ندارد؛ نمونه از یک فیلم خوش‌ساخت و تأثیرگذار به سبک سیاق بسیاری از فیلم‌های کالت جنگی دنیا است.
فیلم به‌صورت تمام و کمال همه قواعد ژنریک این ژانر رو در خود دارد و بیش از آنکه نیم‌نگاهش به آثار پیش از خودش در سینمای دفاع مقدس ایران باشد تمام نگاهش به قصه‌گویی و روایتی شبیه فیلم‌های جنگی مهم و تأثیرگذار تاریخ سینما است. برای همین اصلاً عجیب نیست که در راهروهای سالن سینماهای نمایش‌دهنده این فیلم در جشنواره امسال اسم فیلمی شبیه «نجات سربازان رایان» به گوش برسد و ناخودآگاه با آن مقایسه گردد. مقایسه‌ای که به‌هیچ‌عنوان بی‌ربط و اشتباه نیست. در بسیاری از سکانس‌های یک‌سوم پایانی در اوج لحظات اکشن فیلم؛ فیلمبرداری خضوعی ابیانه یادآور نماها و سکانس‌های مشهور فیلم اسپیلبرگ است؛ اما به‌زعم نگارنده این مدالی است بر روی سینه فیلم و نه یک ایراد و یک پاشنه آشیل برای جدی نگرفتن آن.«تنگه ابوقریب» که بر اساس یک داستان واقعی است؛ سربازانی را روایت می‌کند که فقط پنج روز مانده به تصویب قطعنامه و صلح دائمی بین ایران و عراق در یک وضعیت دهشتناک با دست‌خالی عملاً مجبور به عقب راندن ده‌ها تانک جبهه روبرو می‌شوند.
همان‌طور که اشاره شد، فیلم جدید بهرام توکلی همه مؤلفه‌های ژنریک یک فیلم جنگی درجه‌یک را در خود دارد، از قهرمانی که قرار است برگردد مرخصی و در آخرین لحظه تصمیمش را تغیر می‌دهد و زیر همه چیز می‌زند و تا انتهای خط هم می‌رود تا پسربچه نوجوانی که نماد سادگی و معصومیت است علت حضورش در سینه‌کش جبهه برای آن است که ما به‌عنوان مخاطب زشتی‌ها و پلشتی‌های جنگ و جنگیدن رو ازنقطه‌نظر او ببینیم تا مرگ قهرمانان اسلوموشن‌گونه کاراکتر‌های قصه در پایان فیلم وقتی موسیقی حماسی حامد ثابت به اوج می‌رسد؛ و حتی شعاری بودن برخی دیالوگ‌ها که اتفاقاً در راستای وفاداری به ژانری است که فیلم به آن تعلق دارد؛ شبیه به دیالوگی که دانشجوی پزشکی داوطلب با بازی حیرت‌آور جواد عزتی به علی نوجوان می‌گوید:
ما نمی‌جنگیم حواست باشه ما داریم از خانه و کاشانه و سرزمین‌مون دفاع می‌کنیم.
فارغ از اینکه قصه و روایت «تنگه ابوقریب» شما رو بهت‌زده می‌کند، کارگردانی سکانس پلان‌های طولانی این فیلم به همراه جلوه‌های ویژه میدانی و کمی غیر میدانی آن یک اتفاق در سینمای ایران محسوب می‌شود.
نویسنده: امیر شبگیر
پسندها...